نقش اخلاق در ایجاد امنین اجتماعی از منظر قرآن

چکیده نیل به جامع? ایده آل و مطلوب از آرمان های پیامبران الهی و اندیشمندان بوده است. و یکی از ویژگی های این جامعه، برخورداری از امنیت و سلامت در ابعاد گوناگون است. یکی از ابعاد امنیت، برخورداری از امنیت اجتماعی پایدار است،که دست یابی به این هدف به عوامل متعددی وابسته است. از مهم ترین عوامل تقویت کنند? امنیت اجتماعی می توان به اخلاق و آموزه های آن اشاره نمود. دقت در آموزه های اخلاقی و پایبندی به آن در جامعه، بازتاب و پیامدهایی دارد که مستقیم یا غیرمستقیم در ایجاد امنیت اجتماعی تأثیر گذارند. هنگامی که اخلاق پشتوانه ای چون ایمان داشته باشد، می تواند کارکرد آرامش بخش و امنیت آفرینی واقعی داشته باشد. چنانچه یکی از ارزش های اخلاقی محقق شود؛ دیگر ارزش ها نیز نمود پیدا خواهند کرد، زیرا فرد اخلاق گرا، احترام به حقوق دیگران را به عنوان یک اصل پذیرفته است. در نتیجه تجاوز، مزاحمت، کینه توزی، جنایت، هرج و مرج و... در جامعه رخ نمی دهد. از منظر قرآن و روایات، فضایل اخلاقی یکی از مهم ترین مولفه های تقویت کنند? امنیت اجتماعی هستند، که در جامعه و روابط اجتماعی به عنوان اخلاق اجتماعی نمود پیدا می کنند، با آنکه اخلاق فردی نیز از اهمیت وافری برخوردار است؛ اما رفتار و کنش های اجتماعی نقش کلیدی در تقویت امنیت اجتماعی دارند. اگر ارزش های اخلاقی در جامعه حاکم شود، تنش ها کاسته می شود. و روحی? دوستی، برادری، مشارکت و... معنای واقعی خود را می یابد، در نتیجه ضریب اعتماد عمومی افزایش می یابد، و بالطبع ضریب امنیت اجتماعی نیز افزایش خواهد یافت. اما هنگامی که فضایل اخلاقی نادیده گرفته شود، رذایل اخلاقی جایگزین آن خواهد شد؛ هرج و مرج و بی نظمی حاکم می شود، و افراد از تهدیدها و آسیب های اجتماعی در امان نیستند؛ ترس بر جامعه غالب می شود، در این صورت اعتماد عمومی سلب می شود، ناآرامی و ناامنی به اوج خود خواهد رسید. و هیچ کس احساس امنیت نخواهد کرد. گاهی با وجود امنیت عینی، افراد احساس امنیت نمی کنند، و اختلال هایی چون بی اعتمادی، اضطراب و عدم اطمینان سبب ناآرامی و ناامنی آنان می شود، که داروی آن فقط اخلاق است؛ لذا باید به احیاء و ارتقاء ارزش های اخلاقی پرداخت، تا شرایط نابسامان سامان یابد. برای دست یابی به این هدف والا باید ارزش های اخلاقی در جامعه نهادینه شود. از مهم ترین سازوکارهای بهینه سازی و بسترسازی تبلور بخشیدن اخلاق در جامعه، ارائه آموزش به شهروندان، سالم سازی محیط های مختلف، معرفی الگوهای برتر و اثرگزار، ترویج فرهنگ شایسته سالاری و... است. کلیدواژه ها: اخلاق اجتماعی، ارزش ، هنجار، امنیت اجتماعی، ناامنی اجتماعی، احساس امنیت، فرهنگ سازی